جغرافیای جزیره قشم
ابرانیان قبل از اسلام جزیره قشم را یتوکاوان ، ابن کوان ، برخت، ابرکافان و لافت میخواندند و به تدریج این اسامی به فراموشی گرایید و نامهای کشم و قشم متداول گشت . این جزیره را بخاطر طول زیاد آن جزیره الطویله نیز نامیده اند .
در زمان شورش مغول و هرج و مرج آندوران رئیس قبیله ای که نورو نام داشت به جزیره قشم آمده ، سکونت اختیار کرده و اماکنی بنا نموده و نام شاهی بر خود گذاشته و ملقب به نورانشاه گردید.
آلفونسو آلبوکرک درسال 1507 ( 1508 ) میلادی با تصرف جزایر تنگه هرمز بر تمام خلیج فارس تسلط یافت ، پرتغالیها در جزیره قشم به تاختن استحکامات نظامی مهمی پرداختند و از ورود کشتیهای جنگی دیگران به این جزیره جلوگیری نمودند و بدین سان وضع تا زمان سلطنت شاه عباس صفوی ادامه داشت . هنگامی که انگلیسیها برای تجارت با ایران امتیازاتی از شاه عباس در خواست کردند . دادن امتیازات از طرف شاه موجب نگرانی پرتغالیها شد . دراین ایام پرتغالیها در صدد مبارزه با انگلیسیها برآمدند که منجر به پیروزی نیروی دریایی انگلیس گردید و قدرت پرتغالیها در قشم و خلیج فارس به طور کلی از هم پاشیده شد .
امام قلی خان والی فارس با پیاده کردن 5000 نفر سرباز خود به بندر حزون ( هرمز ) آمد و فورا قسمتی از همراهان خود را به فرماندهی امام قلی نیک به طرف فلاع نظامی پرتغالیها در قشم فرستاد که منجر به شکست پرتغالیها شد و در سال 1621 میلادی فلاح نظامی به تصرف نیروهای ایرانی در آمد ، بعد از فتح جزیره قشم تعدادی از سپاهان امام قلی خان به عنوان ساخلو در آن جزیره ماندند و بقیه به بندر عباس رفتند .
در سال1645 هلندیها قوای نظامی مهمی در خلیج فارس گرد آوردند . به بهانه اینکه ایران عهد نامه تجارتی خود را رعایت نکرده ، حصار و قلعه قشم را تصاحب نمودند و نیز نیروی نظامی دیگر به سواحل و بنادر فرستادند و به علت شدت گرما بسیاری از نیروهای هلندیها تلف شدند و عاقبت هدایایی به خدمت شاه عباس صفوی روانه داشتند و با وی معاهده ی جدیدی بستند و جزیره قشم را تخلیه نمودند .
در بین سالهای 1720 ـ 1718 میلادی اوضاع در تمام منطقه ی خلیج فارس رو به وخامت نهاد . حکام عمان تعدادی از جزایر واقع در نزدیک سواحل ایران از جمله جزیره قشم را تصرف کردند .
در زمان تسلط افغانها برا یران بین سالهای 1729 ـ 1722 حکومت راُس الخیمه باسعیدو را که واقع در جزیره قشم بود متصرف گردید و بدین سان چندین فروند کشتی جنگی انگلیسی به جنگ این حکومت رفته و او را مغلوب نمودند .
پس از مرگ نادر شاه در سال 1747 میلادی تسلط بر خلیج فارس آغاز به انحطاط نمود و جواسم توانستند دامنه تجاوزات خویش را تا نزدیکی سواحل ایران رساندند و در سال 1760 میلادی جزیره قشم را که آن زمان در تصرف طایفه ای معین بود ، تسخیر نمایند.
لیکن در سال 1763 میلادی کریمخان نفوذ و اقتدار خود را در جنوب ایران مستقر ساخت و آنها را از نقاط مذکور بیرون راند . در سال 1882 میلادی حکومت بمبئی به فکر افتاد که مرکزی جهت توقف نیروی دریایی انگلیس در خلیج فارس در نظر بگیرد ، برای این منظور چندین نقطه در خلیج فارس انتخاب نمودند و بالاخره باسعیدو واقع در جزیره قشم را با این هدف انتخاب کردند ، به علاوه قراربراین بود که کنسولگری از بوشهر به جزیره قشم ( باسعیدو ) منتقل گردد . در این ایام قوای بحری انگلیس در خلیج فارس در آنجا تمرکز یافت . چندی بعد بعلت نامساعد بودن آب و هوا و نبودن امکانات زندگی مجبور به ترک باسعیدو شدند و به تدریج این تخلیه صورت گرفت و تاسیسات انگلیسیها در جزیره قشم و دربندر باسعیدو باقی ماند .
در سال 1909 میلادی پس از سی سال که فعالیتی از انگلیسیها در باسعیدو به چشم نمی خورد ، بار دیگر انبارهای سوخت آنها برای کشتی ذخیره گردید که در جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفت . پس از پایان جنگ دوم جهانی به فعالیت این بندر خاتمه داده شده و انتشار خبر برچیدن پرچم انگلیس از پایگاه با سعیدو و تصرف آن تاسیسات موجب گردید که یادداشت اعتراض آمیزی تسلیم وزیر امور خارجه ( وقت ) ایران گردید .در سپتامبر 1933 میلادی خبراین مسئله در مطبوعات انگلیس منتشر شد . چندی بعد از انتشار این خبر فرمانده ناوگان انگلیس در خلیج فارس از جزیره تمب مار راهی جزیره قشم شد . و درپی آن صاحب منصب آنجا را که حسین محمد تبعه ایران بود ، بازداشت کرد